„ZELOWSKIE WĄTKI” 

Grupa nieformalna Arka Kultury wspólnie z Domem Kultury zakończyła realizację projektu ZELOWSKIE WĄTKI, którego głównym celem było podniesienie wiedzy i zwiększenie świadomości wśród społeczności Gminy Zelów w zakresie dorobku i dziedzictwa kulturowego miejsca, poprzez organizację wydarzeń artystyczno-edukacyjnych. Projekt realizowany był w kilku etapach. Każdy z nich cieszył się dużym zainteresowaniem mieszkańców, którzy bardzo chętnie angażowali się w proponowane działania. 

 

Artystyczna aranżacja parku 

Realizatorzy projektu zorganizowali dla mieszkańców dwa wydarzenia plenerowe (sierpień - wrzesień br.) zapraszając ich do tworzenia, z wykorzystaniem kolorowej przędzy, wspólnej artystycznej aranżacji parku na Placu Dąbrowskiego, na wzór tkanych przed laty „zelowskich pasiaków”. Dzięki pomysłowości uczestników (dorośli, młodzież i dzieci) drzewa i krzewy w parku zamieniły się w wielobarwne, przestrzenne instalacje, nawiązujące do tradycji tkackich Zelowa. W sierpniu br. kreatywnym poczynaniom towarzyszył występ ludowego zespołu artystycznego „Za miedzą”. Kontynuacja tworzenia „nadrzewnych pasiaków” odbyła się we wrześniu br. wspólnie z uczniami Szkoły Podstawowej nr 2 w Zelowie oraz z dziećmi z zelowskich przedszkoli. Dużym zainteresowaniem cieszyły się zachowane pasiaki, wyeksponowane w zielonej przestrzeni parku oraz opracowana – niezwykle ciekawa – historia zelowskiego tkactwa, nawiązująca do początków XIX w., kiedy do Zelowa przybyli pierwsi osadnicy czescy.

Okazało się, że pielęgnowanie historii i tradycji może odbywać się poprzez spontaniczną, wspólną zabawę – atrakcyjną dla współczesnych mieszkańców, ale przede wszystkim wzmacniającą więzi międzypokoleniowe i poczucie lokalnej tożsamości.

Spotkania z lokalną historią 

Następnie zaproponowano społeczności lokalnej zwiedzanie obiektów związanych z lokalną historią. Jednym z tych wyjątkowych miejsc, ale niestety mało znanym zelowianom, jest Muzeum – Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich, działające przy parafii ewangelicko-reformowanej w Zelowie. W sierpniu br. została zorganizowana piesza wycieczka do muzeum, w której wzięli udział mieszkańcy zainteresowani poznawaniem zelowskiej historii. Przewodnikiem po muzeum był znawca historii Braci Czeskich, który z pasją opowiadał zwiedzającym o zbiorach muzealnych.

Drugim niezwykle interesującym obiektem związanym z lokalną historią jest kościół ewangelicko-augsburski w Zelowie. Do wspólnego zwiedzania tego miejsca zaprosiliśmy we wrześniu br. uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 w Zelowie, którym dzięki uprzejmości osób opiekujących się kościołem, mieliśmy możliwość pokazania wnętrza luterańskiej świątyni. Młodzież z zainteresowaniem zwiedzała różne zakamarki kościoła i z uwagą wysłuchała prelekcji nt. historii kościoła i parafii ewangelicko-augsburskiej w Zelowie.

Zelowskie koncerty festiwalowe 

Znanym i ważnym „zelowskim wątkiem” są koncerty festiwalowe, które odbywają się od 28. lat w Gminie Zelów, stanowiąc jej dorobek kulturowy. Koncerty Festiwalowe – Zelów 2022 zorganizowano w październiku, były to dwa koncerty muzyczne w kościołach rzymskokatolickich gminy.

18 października 2022 r. w kościele pw. M.B. Częstochowskiej w Zelowie odbył się koncert w wykonaniu znanej, polskiej mezzosopranistki Alicji Węgorzewskiej, ukraińskiej skrzypaczki Anny Prosiekovej oraz organisty, kompozytora i honorowego obywatela Zelowa Roberta Grudnia. Pomiędzy utworami muzycznymi teksty polskich romantyków czytali Bartłomiej Pietrzak i Filip Zelmozer – aktorzy zespołu teatralnego, działającego w zelowskim Domu Kultury.

Podobny w charakterze był koncert, który odbył się w niedzielę 23 października 2022 r. w zabytkowym kościele w Kociszewie. Dla licznie zgromadzonej publiczności wystąpili: Maciej Miecznikowski – polski wokalista, śpiewak operowy, muzyk, lider zespołu Leszcze, Robert Grudzień oraz młodzi aktorzy zelowskiego zespołu teatralnego. Artyści pokazali niezwykły kunszt wykonawczy, co w połączeniu z pięknie odczytanymi, przez młodych aktorów, tekstami A. Mickiewicza, J. Słowackiego i C. K. Norwida sprawiło, że podczas koncertu wykonawcy nawiązali doskonałe relacje z licznie zgromadzonymi słuchaczami.

Rodzinne pamiątki 

Kolejnym etapem projektu było zorganizowanie w listopadzie 2022 roku w Galerii Collage Domu Kultury w Zelowie, wystawy pt. ZELOWSKIE WĄTKI wystawa pamiątek rodzinnych. Wystawę tworzyły eksponaty, ukazujące bogactwo kulturowe oraz pamiątki związane z historią życia obecnych i minionych pokoleń mieszkańców Zelowa i okolic. Można było oglądać – oprócz starych fotografii – przedmioty codziennego użytku, m.in.: wyposażenia kuchni, ubrania, narzuty, biżuterię, książki, radio, serwisy, instrumenty muzyczne, świeczniki, wózek dziecięcy, jak również przedmioty związane z tkactwem itp. Wystawione eksponaty to rodzinne pamiątki udostępnione, na czas wystawy, w większości przez pracowników Domu Kultury. Ale znalazły się również przedmioty ze zbiorów osób prywatnych, które współpracowały przy organizacji tej ekspozycji. Jesteśmy przekonani, że największym sukcesem wystawy jest to, że stała się ona inspiracją do organizowania kolejnych tego typu ekspozycji – np. złożonych ze zbioru pamiątek określonej rodziny. 

Spotkanie podsumowujące projekt 

Ostatnim etapem projektu była organizacja finisażu wystawy pamiątek rodzinnych połączonego ze spotkaniem podsumowującym realizację projektu ZELOWSKIE WĄTKI. Spotkanie odbyło się 24 listopada 2022 r. w Domu Kultury w Zelowie. Spotkały się osoby zaangażowane w realizację projektu i jego celu: pracownicy Domu Kultury, grupa nieformalna Arka Kultury, partnerzy, wolontariusze i animatorzy (osoby, które wyszły z inicjatywą zorganizowania koncertu muzycznego w kościele parafialnym w Kociszewie; osoby, które udostępniły pamiątki na wystawę, a także ci wszyscy, dzięki którym, udało się przywrócić pamięć o elementach dziedzictwa kulturowego gminy m.in. o tradycjach tkackich). Uczestnicy spotkania z satysfakcją stwierdzili, że lokalna społeczność z dużym zainteresowaniem uczestniczyła w realizacji projektu, angażując się w działania wzmacniające i wspierające wspólnotę w kultywowaniu jej dorobku, dzieląc się swoją wiedzą i pasją, a w materialnym wymiarze m.in. rodzinnymi zbiorami pamiątek.

Projekt ZELOWSKIE WĄTKI jest współfinansowany ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach programu „Działaj Lokalnie”, realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce oraz Stowarzyszenie Dobroczynne „Razem”.